O‘zbekiston sharoitida eng foydali passiv daromad manbasi qaysi?

Bugungi kunda ko‘pchilik odamlar aktiv ishlamasdan daromad olish — ya’ni passiv daromad manbasi izlamoqda. O‘zbekiston bozorida bunday yo‘llar ko‘p: oltin investitsiyasi, kvartira ijarasi, IMAN kompaniyasiga sarmoya, yoki quyosh paneli orqali elektr sotish.
Keling, har bir variantni real iqtisodiy ko‘rsatkichlar bilan solishtirib chiqamiz. 👇

🟡 1. OLTIN – eng xavfsiz, lekin eng sokin aktiv

Oltin har doim “klassik” investitsiya manbasi bo‘lib kelgan. So‘nggi yillarda tilla narxi jahon bozorida ham, O‘zbekistonda ham o‘sishda davom etmoqda.

Foyda:

• Yiliga o‘rtacha 20–25 % o‘sish (so‘mda, valyuta kursiga qarab).

• Xavfsiz va tez naqdga aylantiriladi.

• Depozit yoki bankdagi inflyatsiya ta’siridan himoya qiladi.

Kamchilik:

• Passiv daromad yo‘q (faqat narx o‘sishidan foyda).

• Narx qisqa muddatda pasayishi mumkin.

5 yillik prognoz: ~2,5 barobar kapital o‘sishi.
Xavf darajasi: past.

🏢 2. KVARTIRA – barqaror daromad, lekin sekin aylanish

Ko‘chmas mulk O‘zbekistonda eng mashhur passiv daromad manbalaridan biri. Toshkentda 2 xonali kvartira o‘rtacha 500–600 mln so‘m turadi.

Foyda:

• Ijara daromadi o‘rtacha 4–5 mln so‘m/oy, bu 8–10 % yillik daromad.

• Kvartira narxi ham yildan-yilga o‘sadi (10–15 %).

• To‘liq egalik, kafolatlangan aktiv.

Kamchilik:

• Boshlang‘ich sarmoya katta.

• Ijarachilar, ta’mir, bo‘sh turgan davrlar – faol boshqaruv talab etadi.

• Likvidlik past (tez sotish qiyin).

5 yillik prognoz: 100–120 % o‘sish (ijara + qiymat o‘sishi).
Xavf darajasi: o‘rta.

🕌 3. IMAN kompaniyasi – yuqori daromad, o‘rta xavf

Islomiy moliya prinsiplari asosida ishlaydigan IMAN Invest platformasi O‘zbekiston investorlari orasida mashhur. Unda sarmoya halol loyihalarga yo‘naltiriladi.

Foyda:

• Yiliga 22–30 % atrofida daromad.

• Har oy/chorakda dividend shaklida to‘lov.

• Passiv va qulay – hammasi onlayn boshqariladi.

Kamchilik:

• Foyda kafolatlanmagan (bozor xavfi mavjud).

• Kompaniya ishlashi va loyihalar samaradorligiga bog‘liq.

5 yillik prognoz: reinvest bilan ~3 barobar o‘sish.
Xavf darajasi: o‘rta–yuqori.

☀️ 4. QUYOSH PANELI – passiv daromadning yangi turi

So‘nggi yillarda O‘zbekiston hukumati quyosh energiyasiga katta e’tibor qaratmoqda. Hozirda aholiga ortiqcha ishlab chiqarilgan elektrni tarmoqqa 1 kVt·soat = 1 000 so‘m dan sotish imkoniyati berilgan.

Hisob-kitob:

• Oyiga 15 mln so‘m daromad olish uchun ~15 000 kVt·soat/oy ishlab chiqarish zarur.

• O‘zbekiston sharoitida 1 kW tizim oyiga o‘rtacha 130 kVt·soat ishlab chiqaradi.

• Demak, 15 000 ÷ 130 ≈ 115 kW tizim kerak bo‘ladi.

• 1 kW o‘rnatish narxi 4,5–5 mln so‘m, ya’ni umumiy sarmoya ~500–550 mln so‘m.

Foyda:

• Oyiga 15 mln so‘m passiv daromad (15 000 kVt·soat × 1 000 so‘m).

• Tizim o‘zini 3–4 yilda qoplaydi, keyingi 15–20 yil — sof foyda.

• Tarmoqqa ulangan holda to‘liq avtomatik ishlaydi.

Kamchilik:

• Boshlang‘ich investitsiya katta.

• Texnik xizmat va ruxsatnoma jarayoni mavjud.

5 yillik prognoz: sarmoyaning 1,5–2 baravar qaytishi.
Xavf darajasi: past–o‘rta.

📊 YAKUNIY TAQQOSLASH JADVALI

💡 Xulosa

Har bir aktiv o‘ziga xos:

• Kapitalni xavfsiz saqlamoqchi bo‘lsangiz — oltin.

• Barqaror passiv daromad va real aktiv xohlovchilarga — kvartira.

• Yuqori daromad, lekin biroz xavfga tayyorlar uchun — IMAN invest.

• Barqaror va ekologik daromad istovchilar uchun — quyosh paneli eng yaxshi balans.

 Tavsiya etilgan kombinatsiya (balansli portfel):

Natijada bu balans barqaror + foydali + xavfsiz portfel yaratadi.

 Xulosa so‘zi

Bugungi iqtisodiy sharoitda pulni bankda ushlab turish — yo‘qotish bilan barobar.
Sarmoyani oqilona taqsimlash orqali siz har oy passiv daromad olish bilan birga, kapitalingizni inflyatsiyadan himoya qilasiz.

Shuning uchun — oltin, ko‘chmas mulk, IMAN va quyosh energiyasi kombinatsiyasi 2025-yilda eng maqbul passiv daromad strategiyasi hisoblanadi. 🌞💰